ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών - Μηχανικών Γεωπληροφορικής (ΣΑΤΜ-ΜΓ)

Εκπαίδευση

Το Εργαστήριο ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής (ΣΑΤΜ-ΜΓ) σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο σε θέματα Διαχείρισης και Προστασίας του Περιβάλλοντος.

Προπτυχιακά Μαθήματα

Το μάθημα αποτελεί το εισαγωγικό μάθημα στις βασικές έννοιες του φυσικού περιβάλλοντος και της οικολογίας. Σκοπός του μαθήματος είναι η παροχή επιστημονικών γνώσεων πάνω στα θέματα που αναφέρονται στο φυσικό περιβάλλον, στις δυνάμεις που το διαμόρφωσαν και το επηρεάζουν, στους μηχανισμούς που δρουν πάνω σε αυτό και στις μεταβολές που έχουν επέλθει τόσο από τις φυσικές διεργασίες, όσο και από την ανθρώπινη παρέμβαση. Η Φυσική Γεωγραφία είναι ένα σύνθετο μάθημα που αντλεί την πληροφόρηση και γνώση από διάφορες φυσικές επιστήμες – Γεωλογία, Κλιματολογία, Εδαφολογία, Υδρολογία, Δασοπονία, Βιολογία – και εστιάζει την προσοχή της στο πως και με ποιους μηχανισμούς τα διάφορα φυσικά φαινόμενα και συνθήκες περιβάλλοντος κατανέμονται στο γεωγραφικό χώρο, με τι συχνότητα εμφανίζονται και πως επηρεάζουν τον άνθρωπο και επηρεάζονται από τις δραστηριότητές του. Η Φυσική Γεωγραφία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στη Βιογεωγραφία δηλ. στην τομή των τριών μεγάλων ενοτήτων της Ατμόσφαιρας, Υδρόσφαιρας και Λιθόσφαιρας, δηλ. εκεί όπου αναπτύσσεται η ζωή. Η ποιότητα αυτού του επιπέδου ζωής διερευνάται μέσα από τη σπουδή των μεταβλητών του φυσικού χώρου εξετάζοντας το πως δομούνται, κατανέμονται, αλληλοεπηρεάζονται και διαμορφώνουν την ποιότητα ζωής αλλά και το πως ο άνθρωπος με τις δράσεις του επηρεάζει τις φυσικές αυτές μεταβλητές. Η Φυσική Γεωγραφία συνιστά τον επιστημονικό χώρο σπουδής του φυσικού περιβάλλοντος και του ανθρώπου αναφορικά με τις σχέσεις τους στον χώρο αλλά και στον χρόνο. Οι φοιτητές ΣΑΤΜ με εφόδιο τις γνώσεις της Φυσικής Γεωγραφίας θα μπορέσουν στα επόμενα εξάμηνα να αντιληφθούν πληρέστερα τα αντικείμενα της διαχείρισης φυσικών πόρων, της χωρικής κατανομής τους, των επιπτώσεων στο περιβάλλον από προγράμματα και τεχνικά Έργα, του περιβαλλοντικού και χωροταξικού σχεδιασμού με γνώμονα την Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει ολοκληρωμένη κατανόηση και γνώση στο φοιτηή της ΣΑΤΜ, πάνω στις κύριες κατηγορίες των Φυσικών Πόρων, τις διεργασίες δημιουργίας και προέλευσής τους, την δομή τους, την χωρική και γεωγραφική κατανομή τους, τις μεθόδους ποιοτικής και ποσοτικής εκτίμησης τους, την διαχείριση και τους τρόπους παρακολούθησής τους στο πλαίσιο της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Βασική επιδίωξη του μαθήματος είναι ο προβληματισμός στον ρόλο και την σημασία των φυσικών μεταβλητών του περιβάλλοντος τόσο σε εθνικό όσο και παγκόσμιο επίπεδο, η αναφορά στις νέες τεχνολογίες απογραφής και διαχείρισής τους ώστε να αναδειχθεί η συμβολή του σημερινού Τοπογράφου Μηχανικού στην διεπιστημονική διαδικασία παρέμβασης – σχεδιασμού του χώρου. Το μάθημα είναι από θέση σύνθετο και αντλεί γνώσεις από διάφορες επιστήμες. Επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην ποιότητα του επιπέδου ζωής αφού ο επιστημονικός χώρος σπουδής του φυσικού περιβάλλοντος και του ανθρώπου αναφορικά με τις σχέσεις τους στο χώρο και τον χρόνο θεωρείται σήμερα η κοινή τομή όλων των διεργασιών ανάπτυξης. Για την επίτευξη των στόχων του μαθήματος εκπονούνται θέμα/εργασίες κυρίως μέσα στην αίθουσα. Απαιτείται η συμμετοχή των φοιτητών στον προβληματισμό, στην συζήτηση, στην βιβλιογραφική έρευνα, στην αναζήτηση στο διαδίκτυο και στην πρακτική εξοικείωσή τους στα ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση των φυσικών πόρων.

Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές τις απαραίτητες επιστημονικές γνώσεις αλλά και εμπειρίες εφαρμογής, προκειμένου να δημιουργήσουν το γνωστικό υπόβαθρο που θα τους βοηθήσει αργότερα να αντιμετωπίζουν τα θέματα των επιπτώσεων στο περιβάλλον από τα σχεδιαζόμενα Τεχνικά Έργα αλλά και τα Προγράμματα (αναπτυξιακά, χωροταξικά, κλπ.). Περιλαμβάνει ακόμα εκπόνηση θέματος που στοχεύει στην εμπέδωση και κατανόηση των θεωρητικών παραδόσεων με έμφαση στο τι είναι ΜΠΕ και πως γίνεται, η κατηγορία μελετών 27 ΓΕΜ, ποια πρότυπα ακολουθούνται στις ΜΠΕ, ποια είναι η σημερινή κατάσταση στον χώρο των ΜΠΕ και με κριτική σε ΜΠΕ που έχουν γίνει, όπου οι σπουδαστές καλούνται να δώσουν τις δικές τους απόψεις και λύσεις.

Το διασχολικό μάθημα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ» (http://perseus.thermo.mech.ntua.gr/environ-develop/), αποτελεί μια πρωτοποριακή προσπάθεια,  προσφέρεται ως οριζόντιο μάθημα για όλους τους προπτυχιακούς σπουδαστές του ΕΜΠ προκειμένου να διερευνήσει τη διασύνδεση μεταξύ της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας μας και της προστασίας του περιβάλλοντός της. Το μάθημα οργανώθηκε στη βάση σειράς διαλέξεων όπου για κάθε θέμα αναπτύσσεται μια γόνιμη διαλεκτική αντιπαράθεση μεταξύ του δίπολου «Ανάπτυξη» ή «Περιβάλλον». Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας από όλες τις Σχολές του ΕΜΠ αλλά και αρκετοί καταξιωμένοι ερευνητές, ακαδημαϊκοί και επαγγελματίες του χώρου. Στη διαδικασία αυτή ενεργή συμμετοχή έχουν οι φοιτητές που παρακολουθούν το μάθημα οι οποίοι προερχόμενοι από όλες τις Σχολές του ΕΜΠ φέρνουν την δική τους οπτική στην συζήτηση. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου οι σπουδαστές σε μικρές ομάδες επεξεργάζονται ένα σχετικό με το μάθημα θέμα αναπτύσσοντας τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία υπέρ ή κατά κάθε φορά.

Ο Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός αποτελεί μάθημα – θέμα που σκοπεύει στην ανάπτυξη της αναλυτικής κρίσης και συνθετικής ικανότητας των φοιτητών με στόχο την αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων σχεδιασμού. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός μιας περιοχής στοχεύει στην βιώσιμη ανάπτυξή της θέτοντας ως κύριο γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Φυσικές μεταβλητές όπως το νερό, τα εδάφη, η βιοποικιλότητα, το τοπίο επηρεάζονται καθοριστικά από κάθε μορφής ανθρωπογενή δραστηριότητα δημιουργώντας νέες συνθήκες / επιπτώσεις για το φυσικό περιβάλλον. Θέματα όπως η διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ηχορύπανση, η ρύπανση του υδάτινων αποδεκτών, η διάβρωση/υποβάθμιση των εδαφών, η άναρχη επέκταση των οικισμών είναι μερικά από τα προβλήματα που προκύπτουν λόγω της οικονομικής ανάπτυξης. Βασικός στόχος του μαθήματος-θέματος είναι η απόκτηση τεχνογνωσίας των φοιτητών στην εκπόνηση μιας πραγματικής μελέτης σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον (σχεδιασμός και διαχείριση) με τη χρήση των γνώσεων που δόθηκαν στα προηγούμενα εξάμηνα. Το μάθημα – θέμα είναι πραγματική εφαρμογή σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο και στοχεύει στην απόκτηση εμπειρίας σε υπαρκτά προβλήματα.

Μεταπτυχιακά Μαθήματα

Αποτελεί ένα μάθημα εμβάθυνσης που το συνθέτουν δύο βασικές ενότητες που όμως έχουν συνάφεια και συνδέονται μεταξύ τους δεδομένου ότι στοχεύουν να ενημερώσουν και εκπαιδεύσουν ενδιαφερόμενους στα θέματα της προστασίας και πρόληψης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και παρεμβάσεις στο περιβάλλον. Στο περιβάλλον, διακρίνουμε σε τρείς μεγάλες άλλοτε αυτοτελείς και άλλοτε σε ειδική μίξη ομάδες αυτή του Φυσικού περιβάλλοντος, του Ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και την ομάδα του Μικτού περιβάλλοντος και στις τρείς ομάδες ο άνθρωπος ιστορικά παρεμβαίνει με ποικίλους τρόπους προκειμένου να επιτύχει την κατά το δυνατόν μεγίστη απόδοση για το προσωπικό του όφελος. Σε αυτή την προσπάθεια δεν έχει υπάρξει πάντοτε αποτελεσματικός. Η απουσία γνώσεως στην αρχή και η απληστία του μετά έχουν επισωρεύσει πληθώρα αρνητικών επιπτώσεων που τελικά οδηγούν και οδήγησαν στην καταστροφή, την αλλοίωση και την μεταβολή των ίδιων των πόρων που συνιστούν παράγοντα της επιτυχίας του και της ευτυχίας του σε τελική ανάλυση.

Προκλήσεις αστικού/περιαστικού χώρου ως προϊόν της Κλιματικής Αλλαγής (ΚΑ) – Όξυνση προβλημάτων από την ένταση των επιπτώσεων της ΚΑ στον 21ο αιώνα – Αντιμετώπιση επιπτώσεων ΚΑ – Επιδίωξη στόχων βιώσιμης ανάπτυξης αστικού/περιαστικού χώρου.
Νέες έννοιες και προσεγγίσεις συλλογικής δράσης στον αστικό/περιαστικό χώρο – Ανάδειξη συνεργατικών μορφών σχεδιασμού και χάραξης χωρικών και άλλων πολιτικών, με πεδίο εφαρμογής τον αστικό και περιαστικό χώρο.

Διπλωματικές Εργασίες (ΔΕ)

Εκπόνηση διπλωματικών και μεταπτυχιακών εργασιών σε θέματα διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, εκτίμησης επιπτώσεων με σύγχρονα εργαλεία, διαχείρισης φυσικών πόρων, μοντελοποιησης υπόγειων υδατικών συστημάτων και βελτιστοποίησης περιβαλλοντικών συστημάτων, περιβαλλοντικού σχεδιασμού.

Ενδεικτικά Θέματα (με πρώτα τα πιο πρόσφατα):

  • “Περιβαλλοντική – Αστική Ψυχολογία: Η επίδραση του αστικού πρασίνου στην ψυχική υγεία” (Παπαγεωργίου Γεώργιος, 10/2022)
  • “Δημιουργία βάσης δεδομένων δικτύου μονοπατιών στο αισθητικό δάσος του Υμηττού” (Λυμπάκης Γεώργιος, 10/2022)
  • “Περιβαλλοντική μελέτη εγκατάστασης εργοστασιακής μονάδας εμφιάλωσης νερού” (Γεράσιμος Κολαϊτης, 10/2022)
  • “Αποτίμηση ενεργειακών και υδατικών αναγκών σε ξενοδοχεία μέχρι 3* στο νησί της Νάξου” (Τζιατζούλης Αστέριος, 7/2022)
  • “Αστική Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα. Προσέγγιση με τη βοήθεια περιβαλλοντικών δεικτών. Η περίπτωση τριών Δήμων της ΠεριφερKειακής Ενότητας Βορείου Τομέα Αθηνών” (Κακοταρίτη Αλκιστις 7/2022)
  • “Σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε τοπικό επίπεδο, η περίπτωση του Δ. Μάνδρας” (Λεβέντης Αριστοτέλης, 7/2020)
  • “Προσδιορισμός υπόγειου υδατικού αποτυπώματος της ευρύτερης περιοχής Ποταμιάς Ελασσόνας” Μασούρα Μαρία, 7/2020)
  • “Η διερεύνηση της διασύνδεσης νερού, ενέργειας, χρήσεων γης, τροφής και κλίματος στο θαλάσσιο περιβάλλον (MARINE NEXUS)” (Βλάχου Αριστέα, 2/2020)
  • “Ο γεωπολιτικός χαρακτήρας του αγωγού East-Med και η συμβολή του στην ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ” (Παστία Μαρία, 9/2019)
  • “Εκτίμηση και αξιολόγης των επιπτώσεων του ενεργειακού τομέα σε εθνικό επίπεδο υπό το πρίσμα του NEXUS”, (Χαλεπλή Ελένη, 6/2019)
  • “Οι 17 στόχοι για βιώσιμη ανάπτυξη: Διαχείριση περιοχών ευάλωτων στην ερημοποίηση υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής”, (Ποταμιάνου Ναταλία, 6/2019)
  • “Αξιολόγηση των υδατικών και ενεργειακών αναγκών σε μικρής κλίμακας τουριστικές μονάδες: Η περίπτωση του Ν. Κορινθίας”, (Θεοδώρα Πετροπούλου, 6/2019)
  • “Κλιματική αλλαγή και τουρισμός: Διερεύνηση εφαρμογής του μοντέλου ΗΤΜ (Hamburg Tourism Model) στην Ελλάδα και στις περιφέρειες της”, (Χριστοφιλοπούλου Ευγενία, 2/2019)
  • “Αποτίμηση της ενεργειακής καi υδατικής χρήσης τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας στη Β. Εύβοια” (Απόλλωνας Στρατιώτης, 2/2017)
  • “Προσαρμογή του αστικού χώρου στην κλιματική αλλαγή με βάση κοινωνικοκονομικές επιπτώσεις” (Εύα Ζούπη, 2/2017)
  • “Συμβολή των χώρων αστικού πρασίνου στην ποιότητα ζωής των κατοίκων του Λεκανοπεδίου Αττικής υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης” (Παναγιώτης-Τσαμπίκος Κολιότσης, 2/2017)
  • “Κλιματική αλλαγή και τουρισμός” (Μαρία Χριστοδούλου, 10/2016)
  • “Προσδιορισμός πράσινου υδατικού αποτυπώματος με χρήση μετεωρολογικών και δορυφορικών δεδομένων”, (Λυδία Ταμπουρατζή, 9/2015)
  • “Διαχείριση κινδύνου πλημμύρας με σκοπό την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσω υδραυλικών μεθόδων και τεχνολογιών GIS” (Κλεοπάτρα Τζίμα, 10/2014)
  • “Ανάπτυξη μεθοδολογίας για την ιεράρχηση των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στον τομέα των μεταφορών” (Μαρία Σκιαδά, 10/2014)
  • “Ανάπτυξη μεθοδολογίας εκτίμησης του υδατικού αποτυπώματος με χρήση τεχνολογιών GIS – Εφαρμογή στο Υδατικό Διαμέρισμά Δυτικής Πελοποννήσου” (Ελευθερία Μαρίνη, 10/2014)
  • “Οι πράσινες νησιωτικές κοινότητες ως πρότυπο μοντέλο ανάπτυξης” (Βασιλική Πρωτόπαπα, 10/2014)
  • “Ανάπτυξη αλγορίθμου τεχνητών νευρωνικών δικτύων για τον υπολογισμό παραμέτρων υδατικού ισοζυγίου σε τεχνητά λιμναία υδάτινα σώματα” (Παναγιώτης Παπαυγέρης, 10/2014)
  • “Η ανάλυση κύκλου ζωής ως μεθοδολογία προσδιορισμού του υδατικού αποτυπώματος σε βιαμηχανική δραστηριότητα: Η περίπτωση της οινοποίησης” (Βασιλική Κουταντέλια, 2/2013)
  • “Αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης του εθνικού θαλάσσιου πάρκου Αλοννήσου Β. Σποράδων με χρήση δεικτών” (Κατερίνα Κικάκκη, 10/2012)
  • “Χρήση μοντέλων πρόβλεψης για τη μελέτη της επίδρασης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής σε τεχνητές λίμνες ανά τον κόσμο” (Κατερίνα Ζομπανάκη, 10/2012)

Μεταπτυχιακές Εργασίες (ΜΕ)

  • Καρκατσάλη Νίκη, “Οριοθέτηση νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο”, ΔΜΠΣ «Γεωπληροφορική» 6/2022
  • Μπάλλας Γεώργιος, ”Ποιότητα ζωής στο λεκανοπέδιο της Αθήνας υπό το πρίσμα της Βιώσιμης Ανάπτυξης”, ΔΜΠΣ «Γεωπληροφορική» 6/2022
  • Κολοσιώνης Κωνσταντίνος, “Συνδυασμός Τεχνητών Νευρωνικών Δικτύων και Γεωστατιστικών μοντέλων για την βελτιστοποίηση δικτύου γεωτρήσεων παρακολούθησης στάθμης υπόγειου υδροφορέα”, ΔΜΠΣ «Γεωπληροφορική» 2/2018
  • Ενδεικτικά θέματα του ΜΠΕ “Γεωπληροφορική” βρίσκονται εδώ